یکی از اعمال واجب روز عید سعید فطر پرداخت زکات فطره است که به فتوای اغلب علما باید زکات فطره از شب عید تا قبل از ظهر روز عید پرداخت شود و اگر کسی این امکان را نداشت باید زکات فطره را از مالش جدا کند و کنار بگذارد و بعداً پرداخت کند.
پرداخت زکات فطره به چه کسانی واجب است
زکات فطره بر کسانی واجب است که در شب عید فطر اولاً مکلف باشند و ثانیاً فقیر نباشد و ثالثاً نانخور دیگران هم محسوب نشوند. کسانی که دارای این شرایط هستند زکات فطره را باید برای خود و افراد نان‌خورشان بپردازند.
زکات فطره براساس قوت غالب خانوار
زکات فطره برای هر نفر معادل سه کیلوگرم گندم، برنج، خرما و امثال اینها است که به عنوان قوت غالب خانوار از آن استفاده می‌شود. البته اگر معادل پولی آن کالا هم پرداخت شود اشکالی ندارد. برای مثال بر سرپرست یک خانواده پنج نفره واجب است که ۱۵ کیلو از اقلامی که در بالا ذکر شد، به عنوان زکات فطره بپردازد. معمولاً هر سال قیمتی اعلام می‌شود برای اینکه مؤمنین وظیفه خود را بدانند و به راحتی به این وظیفه عمل کنند و زکات فطره را بپردازند.
بر اساس نظر رهبر معظم انقلاب احتیاط مستحب این است که افراد قوت غالب خودشان را در نظر بگیرند؛ یعنی آنچه که در زندگی، مصرف غالبشان است. مثلاً اگر برنج بیشتر مصرف می‌کنند بهتر این است که ۳ کیلو برنج بپردازند. البته اگر قیمت بالاتر را انتخاب کنند بهتر است که این موضوع به انتخاب خود افراد بر می‌گردد.
در ادامه نظر مراجع مختلف درباره مبلغ زکات فطره در سال ۱۴۰۱ تقدیم می‌شود.
رهبر معظم انقلاب آیت‌الله خامنه‌ای
مؤمنان می‌توانند قیمت سه کیلو گندم یا برنج و مانند آن را از مغازه محل سکونت خود استعلام و آن را بر اساس مقدار شرعی به عنوان زکات فطره پرداخت کنند، فطریه در سال جاری برای هر نفر و بر اساس قیمت سه کیلو گندم معادل ۴۰ هزار تومان است. همچنین کفاره باید به صورت طعام پرداخت شود و البته دفتر مقام معظم رهبری در قم به ازای کفاره هر روز، ۸ هزار تومان امانت می‌گیرد تا آن را به طعام تبدیل کرده و به نیازمندان برساند.
آیت‌الله نوری همدانی
بر اساس قیمت گندم، فطریه امسال به ازای هر نفر ۴۰ هزار تومان و کفاره روزه غیرعمدی برای هر روز ۱۰ هزار تومان است.
آیت‌الله مکارم شیرازی
زکات فطره امسال بر مبنای قوت غالب گندم، مبلغ چهل هزار تومان و بر مبنای قوت غالب برنج، مبلغ یکصد و پنجاه هزار تومان است که مؤمنین در انتخاب هر یک از این موارد مخیر هستند، همچنین کفاره روزه غیر عمد مبلغ هشت هزار تومان است که باید به صورت نان تهیه و پرداخت شود، همچنین کفاره روزه عمد مبلغ چهارصد و هشتاد هزار تومان است.
آیت‌الله سیستانی
از آنجا که میزان زکات فطره برای هر فرد سه کیلوگرم است، مبلغ آن برای فطریه سال جاری بدل از آرد ۴۰ هزار تومان، بدل از برنج ایرانی ۲۲۵ هزار تومان و فطریه بدل از برنج غیر ایرانی ۶۰ هزار تومان تعیین شده است. همچنین با توجه به اینکه قیمت گندم و برنج در شهرهای مختلف، ممکن است اندکی متفاوت باشد، لذا مؤمنین می‌توانند معادل مقادیر مذکور را بر طبق قیمت محل زندگی خود، محاسبه و پرداخت کنند.
آیت‌الله وحیدخراسانی
میزان فطریه امسال به ازای هر نفر و با قیمت گندم و برنج به ترتیب ۴۰ و ۱۴۰ هزار تومان است، ضمن آن که کفاره غیرعمدی و عمدی روزه نیز از نظر ایشان و برای هر روز، به ترتیب ۱۰ و ۶۰۰ هزار تومان اعلام شده است.
آیت‌الله مظاهری
برای خودشان و اشخاص تحت تکفّل، به‌ازای هر نفر، تقریباً سه کیلوگرم گندم یا جو یا خرما یا برنج و مانند آن است که باید به مستحق بدهند و اگر پول یکی از اینها را هم بر اساس قیمت رایج محلّ زندگی خود بپردازند کافی است.
آیت‌الله جوادی آملی
مبلغ فطریه برای هر نفر حدود سه کیلو گندم ، جو ، برنج ، خرما، کشمش و مانند آن ها؛ یا قیمت آن هاست که در هر مکانی ، قیمت خاص خود را دارد. همچنین مبلغ مربوط به کفاره غیر عمد بر اساس گندم روزی ۸ هزار تومان و کفاره عمد روزی ۴۸۰ هزار تومان تعیین شده است.
آیت‌الله شبیری زنجانی
شخصی که پرداخت زکات فطره بر او واجب است باید برای خودش و کسانی که نانخور او هستند، هر نفری یک صاع تقریباً ۳کیلو و ۶۰۰گرم از خوراکی‌های رایج در منطقه خود مانند گندم، برنج و … یا مبلغ آن را به عنوان فطریه بپردازد. همچنین کفاره افطار غیر عمدی برای هر روز، یک مد طعام حدود ۹۰۰ گرم به حساب گندم است که باید به مسکین یعنی فردی که معیشتش سخت‌تر از فقیر است پرداخت شود و در صورت اطمینان می‌توان قیمت آن را به مسکین داد تا به وکالت از مکلف، برای خودش این مقدار طعام بخرد.
آیت‌الله سبحانی
مؤمنان قیمت گندم یا برنج را از مغازه‌های محله یا شهر خود بپرسند و بر همان اساس فطریه را به میزان شرعی پرداخت کنند. همچنین میزان کفاره غیرعمدی و عمدی را به ترتیب ۱۰ و ۶۰۰ هزار تومان برای هر روز ماه مبارک رمضان اعلام کرد.